Sokak Fotoğrafçılığı Üzerine

Arkadaşlar bu yazımda sokak fotoğrafçılığı üzerine bana sorulan sorular ve genel uygulamalar üzerine bilgilerimi paylaşmaya çalışacağım . Bu paylaşımımda fazla teknik konulara girmeden olayın genel felsefesi , etiği , kanuni boyutu, haklarımız ve fotoğrafını çektiklerimizin hakları, çekim hakkında genel basit teknik değerler hakkında bilgilerimi paylaşacağım .

 Sevgili fotoğrafsever arkadaşlar sokaklar bir şehrin ve tarihin tanıklarıdır. Hayat en doğal şekliyle caddelerde akar.Fotoğrafçı olarak biz de bu hengamenin içinde akıntıya kapılır gideriz . Bir düşünürün sözündeki gibi fotoğrafçı yaşadığı dönemin ve mekanın kayıt tutan şahitleridir . Kanuni dönemininde gördüklerini çizime aktaran Matrakçı Nasuh neyse biz de bir nevi öyleyiz. Siyasi ya da sosyal çarpıklıklar ve muhalif bir bakış açısı dahil olmak üzre dikkat çeken her konu bizim ilgi alanımıza girer. Çekilen fotoğraflar belge değeri taşır. Ara Gülerin bir sözü bunu çok güzel açıklar  ''Fotoğraf sanat olmasa bile sanattan daha mühim bişeydir; Tarihin kaydını tutar; Yani fotoğrafçılar bir nevi tarihçidirler'' der .

Sokak fotoğrafçılığı nerde ve ne zaman başlar ?

Sokak fotoğrafçılığı daha makinemizi elimize almadan başlar . Evet makine sonuçta bir kayıt aletidir. Neyi çekeceğimze karar verme aşamasında eylem başlamış demektir . Yani öğleden sonra burada çekimler yapacağım dediğiniz an eylem başlamış demektir .

Sokak fotoğrafçılığı için gerekli ekipman nedir ?

Görüntüleri kaydetmeye yarayacak bir makine ve fotoğrafçı yeter. Evimizin camından çektiğimiz bir fotoğraf da sokak fotoğrafı olabilir .

Nasıl bir makine ile başlamalıyım ?  

Günümüzdeki kompakt veya aynasız (CSC) makineler bu iş için yeterlidir,  ileri seviyede kullanım için DSLR  gerekebilir. 

Sokak fotoğrafçılığını diğer tür fotoğraflardan nasıl ayırabiliriz ?

Bu çok zor ve göreceli bir konudur. Çünkü sokak, içinde bütün öğeleri barındırır. Yani sokakta çekilen bir manzara yada o an gelişen bir 'o an' yada belgesel yerine geçecek bir fotoğraf. Ya da haber niteliği taşıyan bir foto bile yerine göre sokak fotosudur . Burda belirleyici faktör fotoğrafı çeken kişinin bakış açısıdır .

Sokak fotoğrafı çekmeye çıkıyorum fakat herkes bana ve fotoğraf makineme bakıyor !?

Bu en çok şikayet edilen konulardan biridir. Ama fotoğrafçı eğer dikkat çekmek istemiyorsa sokağın doğal akışına uymalıdır. Makineyi dikkat çekme ve hava atma aracı olarak kullanma düşüncesinden sıyrılmalıdır .

Birisinin fotoğrafını çekmek istiyorum ama tepki almaktan çekiniyorum?

Öncelikle sokaklardaki insanların birçoğunun fotoğrafının çekilmesinden hoşlandığını da dip not olarak belirteyim. Hangi gazete - televizyon diye sorduklarına şahit olmuşunuzdur. Toplum olarak fotoğrafa sert ön yargılı olmayan bir ülkede bulunmamızın avantajını kullanmalıyız.Fakat yine de yukarda yazdığım üzere hayatın akışını bozmamaya, insanları engellememeye özen göstererek , fazla duraksamadan ve  etik değerlere dikkat ederek çekmeliyiz.

Hangi mesafeden ve seviyeden çekmeliyim ?

Olayın akışını bozmayacak kadar yakın, ilgiyi üzerinize çekmeyecek kadar uzak olunmalı. Göstermek istediğiniz bir ifadeyse yakın,  bir kompozisyon ise konunun öğelerini kapsayacak mesefa olmalıdır. Genelde tepeden çekilen fotolar olumsuz hava yaratabilir. Portrede gözlerin hizası iyidir .

Çekim anında dikkat edilecekler ?

Çekim anında kafamızda oluşturduğumuz kurgu ve kompozisyondaki kritik an vurgusu önemlidir . Çay içen bi adam çekiyorsak dudakla buluşma anı mı yoksa içerkenki ifade mi önemli buna siz karar vereceksiniz . çekimin açısı, kadrajın sade ve etkili olması ,dikkati dağıtacak öğelerden arınmış olması etkiyi arttırır .

Basit bikaç teknik ayrıntı...

Portre çekiyorsak fon çok karışıksa açık diyafram kullanılabilir . Böylece arka taraf boğulur ve konu öne çıkar. Eğer konunun içinde bulunduğu mekan yada grup halinde bir kalabalık varsa kısık diyafram seçilebilir . Siyah beyaz çalışılıyorsa iso kullanımından çekinmemek gerek . Siyah beyaz yüksek isoyu sever . Tele kullanıyorsak enstantane yüksek hızda olmalı netlik açısından. Odak noktası yakın lenslerde mesela 50mm kullanıyorsak enstantane yavaş olabilir . Konu da ki hareketi vermek istiyorsak durağan ve hareketli nesneleri birbirinden ayıracak perde hızı seçilmelidir .

Olayın Kanuni boyutu nerde başlar ?

Daha önce haklarımız isimli anayasal durumları konu alan bir paylaşımda bulunmuştum . Olayın özeti şudur: Kamuya açık alandaysanız , sürekli aynı kişiyi takip edip taciz etmiyorsanız, çektiğiniz fotoğraf kişiyi küçük düşüren rencide eden bir fotoğraf değilse, kişinin özel hayatı olarak belirtilen arabasının içi, evinin içi , balkonu değilse ,fotoğrafını çektiğiniz kişi memur kanununa tabi koruma altına alınmamışsa , polis asker vs gibi bir görevi icra ediyorsa ve kimliğinin açığa çıkmaması gerekiyorsa, milli güvenliği ilgilendiren bir konu değilse, yasak bölgeler vs gibi , yada fotoğrafını çektiğimiz bina özel izinlerle korunmuyorsa fotoğrafını çekebilirsiniz . Burda yazılanlar yerel mevzuatımız için geçerlidir. Ülkeye göre şartlar değişebilir.

Yasalara uymak gereklidir ama şunu da söyleyeyim ki yukardaki olumsuz durumlar genelde ikaz edilerek ve uyarılarak geçiştirilen konulardır . Yasal takibe uğrayarak ceza alma durumu pek nadirdir.


Sevgili dostlar ; bu konu çok geniş bir konu. Şimdilik sizi sıkmamak için ana birkaç başlığı açtım . İleride bu konulara tekrar dönüp detaylandırırız. Sokak fotoğraflarımdan oluşan video klibi izlemek için buraya tıklayınız. 

Konuyla ilgili sorularınız olursa lütfen aşağıya yorumlar kısmına yazınız.  Görüşmek dileğiyle.

Mete Başkoçak